Doğru Shrink ve Doğru Shrink Makinası Nasıl Seçilmelidir?
Bu sorusu çok sık karşılaştığımız sorulardan biridir. Shrink Film ile paketleme işlemi, genellikle otomatize edilmiş donanım ile arzu edilen ürün ya da nesnenin üzerine, ısı yayımı vasıtasıyla uygulanır. Paketleme işlemi çeşitli standartlarla gerçekleştirilmiş olabilir. Örneğin bir rulo şeklinde sarılmış halde Shrink Film ambalaj makinesine yerleştirilir. Genellikle ortadan katlanmış olan bu filmin iki katını açan özel bir mekanizma makine üzerine tasarlanmıştır. Bu tasarıma göre film bir yandan gelirken, ambalajlanacak ürün de aynı paraleldeki bir hızla birleşir ve katlama merkezine yerleşir. Film bu merkeze yerleşen ürünün etrafını sarmaya devam eder ve üç kenarının kaynak edilme aşamasına gelinir.
Bir kenarı kendinden katlanmış ve diğer üç kenarı ise açık olan bu filmi yaygın olarak iki şekilde kapamak mümkün olur:
- Birincisi L Kaynak (L Dikiş veya L Kesme Makinesi, L Sealer) yardımı ile
- İkincisi Sürekli Kesim (Continuous Sealer, Side sealer) prensibi ile
L Kaynak Shrink Paketleme Makineleri
Üç tarafı kapanması gereken filmlerin öncelikle bir tarafı manuel yöntemler ile kapatıldıktan sonra geriye kalan iki kenarın kapanmasını gerektiren bir durum oluşur. Bu durumda L şeklinde çalışan bir çene yardımıyla diğer iki kenarda kesim yapılır. Öte yandan, sıradaki paketin ön yüzüne karşılık gelen kanat kaynak yapılmış haldedir. Yine diğer iki yüzün yapıştırılması ile bu işlem otomatik olarak tekrar edebilir.
Sürekli Kesim Shrink Paketleme Makineleri
Yine üç tarafı kapanması gereken filmler akış yönündeki dikiş makinesi ruloları arasından geçirilerek, sürekli kesim adı altında bir işleme tabi tutulur. Bu sayede boy yönünde sonsuz uzunlukta kesim yapabilme olanağı doğar. Kalan taraf ise bir dikey çene yardımıyla tek yönlü bir kaynak ile kesilir. Sürekli Kesim Makineleri kendi içerisinde “Duraklı (intermittent)” ve “Duraksız Sistem (box motion veya continuous motion)” olmak üzere ikiye ayrılır. Ürünlerin sert durma ve kalkma ivmelerinden dolayı sarsılmamaları, Duraksız Sistem otomasyona ayrı bir hız ve boyut kazandırır. Paket taşıma bandı üzerinde giderken, çene sistemi aynı hızla ürüne senkronize olur ve kesmeyi gerçekleştirir.
Doğru Shrink ve Doğru Shrink Makinası Nasıl Seçilmelidir?
Doğru Shrink paketleme için öncelikle Shrink Filmin uygun özelliklerde olması gerekir. Ayrıca iki aşamalı olan Shrink işleminin kalitesi; birinci aşamada iyi bir dikiş kaynağı yapan kaynak makinesine, ikinci aşamada da doğru koşulları sunan bir ısı tüneli uygulamasına bağlıdır. Bununla birlikte bırakılan çekme payı oranı, ısı derecesi, tünel içinde kalma süresi, birbiriyle doğru veya ters orantılı olarak sonuca etki edecektir. Bu işlemlerin tümünde Shrink Film kalitesi de en az Shrink Makinası ve film özellikleri kadar önem kazanmaktadır. Toplam kalite için hedef nettir:
Kaliteli bir Shrink ambalaj ya da paketleme uygulaması elde etmek için doğru Shrink Film, doğru Shrink Kesme Makinesi ve doğru Isı Tüneli (Shrink Fırını) olmalıdır.
İyi bir Shrink Film ile hem kesme makinesi performansı hem de tüneldeki hassasiyet ihtiyacı azalabilir. Tam tersi olarak iyi bir Shrink Tüneli varsa ya da Kesme-Kaynak Makinesi kaliteliyse yine aynı şekilde diğer ayaklara düşen iş yükü azalabilir. Fakat bunlardan yalnızca birine güvenmek risklidir. Özellikle filmler için yüksek meblağ ödeyerek, makine ekipmanındaki yetersizliği örtmeye çalışmak, makine maliyetinden kaçarken film maliyetinin yükselmesine, dolayısı ile toplam Shrink maliyetinin artmasına sebep olur.
Yatırım ve işletme gideri perspektifinden bakıldığında film sarfiyatı bir işletme gideridir. Oysa Shrink Makinesi uzun vadeli bir yatırım kalemidir. Sonuç olarak düşük kaliteli makine ve filme yapılan yatırım hatasının bedeli her bir paket işlemi ile ödenmeye devam edilir. Bunun önüne geçebilmek için doğru Shrink Paketleme Makinesi bir kez alınmalı, her türlü filmi azami şekilde işleyecek potansiyeli olmasına dikkat edilmelidir.
Shrink Ambalaj Otomasyonu ve Avantajları
Shrink kavramının sektöre girişi kolay olmamıştır. İsmi konusunda bile görüş ayrılıkları hakimdir; Şirink, shirink, şirik, gibi her türlü benzer isimle telaffuz edilmeye ve yazılmaya çalışılmaktadır. Türkçe’ye “büzüşen ambalaj” veya “küçülen ambalaj” gibi bir tanımla yerleşmesi konusunda çaba sarfedilmektedir.
Shrink Ambalajda Verimlilik
Bugün Türkiye’de Shrink Ambalaj Makineleri konusunda oldukça gelişmiş ürünler piyasaya sürülmektedir. Servo motor teknolojisi hayatın tam içinde yer almaktadır. Müthiş bir yazılım ve donanım trafiği içerisinde çok gelişmiş işler ortaya çıkarılmaktadır. Mekanikle yazılım ya da tam tersi yazılım ile mekanik; “yeni tabiriyle mekatronik” birbiriyle öylesine kucaklaşmıştır ki programlar, fikirler uygulama sahasında ışık hızıyla hayata geçmektedir. Shrink Ambalaj Makinesinin sadece kendisini değil; bizzat ürünün geliş trafiği, tahliyesi ve etiketlenmesine kadar tüm aşamasını kontrol etmeyi gerektiren durumlar hasıl olmuştur. Artık fabrikamızın en yoğun bölümü “Projelendirme” bölümüdür. Neredeyse üretim bölümünden bile yoğun…
Fakat ne Maripak’ın iyi makine yapması ne de üretim tesislerinin ürettikleri ürünü iyi ambalajlaması tek başına yeterli değildir. Üretimin yalnızca bir kısmı ambalajlama işleminden oluşur. Kaç kişiyle, ne kadar zamanda, hangi nicelikte Shrink ambalaj yapıldığı sorusu önemlidir. Bunların cevabı departman verimliliğini gösterecek ve birim maliyete yansıyacaktır. Türkiye’nin gelişen üretim altyapısına paralel olarak düşen kar marjlarına karşılık, üretim tesisleri de son yıllarda ciddi önlemler almıştır. İmalatçıların hemen hepsi üretim maliyetlerini düşürmek ve verimliliklerini gözden geçirmek mecburiyetinde kalmıştır. O nedenle ambalajda verimlilik çok önemlidir!
Ambalaj Süreci
Üretim sürecinde önemli yer tutan ambalaj süreci üretimin en son ayağını oluşturmaktadır. Ne yazık ki bu süreçte ciddi kayıplar bulunmaktadır. Üreticiler genellikle mamûllerin üretilmesi ile ilgili ciddi bilgi ve deneyim sahibi olsa da ambalaj konusuna gereken önemi vermedikleri için bu hususta ciddi eksiklikler bulunmaktadır. Daha da kötüsü, üretim yapan firmaların ürün ambalajlarında harcadıkları işgücü ve kaliteye bağlı kayıplarını hesaplama konusunda oldukça duyarsız kalmasıdır.
“Esnek ambalaj” konusu içerisinde “Shrink Paketleme” büyük bir yer tutar. Gıdadan otomotive, tekstilden kırtasiyeye kadar uzanan geniş bir perspektifte kendine uygulama sahası bulur. Shrink Paketleme Makinelerinin en amatör örneği olarak tek aşamalı, “Tünelsiz” Shrink Ambalaj Makineleri gösterilebilir. Bu makineler geçtiğimiz yıllara kadar küçük ve orta ölçekli firmaların geçici çözümü olmuştur. Fakat bu kapasitedeki bir makineden endüstriyel çözüm beklemenin haksızlık olduğu konusunda genel bir mutabakat vardır.
Türkiye’nin nüfusu ve ihracat potansiyeli dikkate alındığında yerli tesislerin üretim kapasitelerinin ciddi noktalara ulaştığı görülebilir. Rekabet piyasasındaki mevcut şartlar gereği artık tüm üreticiler kayıpları yok etmek üzere çalışmakta, verimliliği artırmak için önlemler almaktadır.
Ambalaj ve paketleme bölümlerinde gözlenen ortak sorunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
- Elemana bağımlılık
- Birim zamanda elde edilen verimlilik kayıpları
- İstihdam yükü
- Ambalaj malzemesi kayıpları
- Kalite tutarsızlığı
- Mağazalardan dönen ürünlerin takip maliyeti
- Markaya verdiği zarar
- Rekabet zorlukları
- Yönetim ve takip yükü
- Sağlıksız proses akışına bağlı kayıplar
- Üretimde fiziksel alan kayıpları
- Kullanılan enerjinin israfı
Bu temel sorunların çözümünü sadece otomatik bir makinede arayanlar genellikle yanılmaktadır. Otomatik makineler sihirli bir değnek olmadığı gibi, tek başlarına bütün problemleri çözmezler.
Maripak Ambalaj’da Türkiye’de ilk kez otomatik Shrink Ambalaj Makinesi üretimine başlandığı yıllarda büyük bir kıvanç duyulmuş ve en azından bir süre için işin sonuna gelindiğine inanılmıştır. Oysa gerçek otomasyon henüz yeni başlamıştır. Çünkü bir operatörün otomatik bir makineye %100 verimlilikle ürün beslemesi neredeyse olanaksızdır. En iyi koşullarda dahi el ile beslenen bir otomatik makinede %20 oranında beslemeye dayalı kayıp hesaplamak gerekir. Proseslerdeki “dur-kalk” kayıpları ve eş zamanlı işgücü kayıpları da cabasıdır. Bu nedenle ambalaj makinesindeki ürün besleme birimi mutlaka otomasyona dâhil edilmelidir.
Ambalaj Sürecindeki Dikkat Edilmesi Gerekenler
Türkiye’de yaygın olan süreçte, proses hattından gelen ürün ambalaja girmeden önce bir kez hat dışına alınıp, daha sonra ayrı bir birimde ambalajlanmaktadır. Üretim hattından alınarak istiflenen ürünlerin yeniden ambalaj hattına konulmak için iki kez, bazen daha da fazla elle dizilmesi ciddi kayıplara yol açmaktadır. Her bir elle müdahalenin hem ürün kalitesi, hem de verimlilik kayıpları bakımından ele alınması çok önemlidir.
Örneğin; yumurtaların viyol üzerine yerleştirildikten sonra paletler üzerinde dizilip ikinci bir birimde yeniden ambalaja gitmesi son derece zordur. Oysa dizildiği yerde, bant üzerinde ambalaj makinesine verilebilirse, ciddi operasyon kolaylıkları doğacaktır. Özellikle gıda üretiminde karşılaşılan bu durum sürecin uzamasına ve dolaylı olarak kısıtlı raf ömründen kayıplara neden olmaktadır.
Genellikle ambalaj makinesine girecek ürünlerin üretim hattından geliş hızları ve fiziki duruşları ambalajlanacağı şekil açısından farklılıklar gösterir. Ürünlerin ya gruplamayla ya da tek-tek bile olsa yön değiştirerek ambalaj makinesine girmesi gerekecektir. İşte tam bu noktada kullanılacak otomasyon teknikleri ile üretim verimliliği değişerek mevcut prosese entegre bir biçim alacak ve hız kazanacaktır.
İşçilerin Denetçi Operatör Konumuna Geçmesi
Shrink paketleme genellikle üretim sürecinin en son aşamasında yer alır. Ambalajlanmış ürünün bir kez daha ambalajlanması gibi görülebilir. Her türlü üretim planlamasında bu süreçte kullanılan iş gücü genel hesaba ve maliyete dâhil edilmez. Ambalaj bölümündeki eleman istihdamında genel hedef, sistemin kontrolünü sağlamaya yönelik olmalıdır. Yani çalışanların asıl işlevi kontrol ve takip amaçlı olmalıdır. Proses amaçlı paketlemede kullanılacak iş gücü daima potansiyel hata ve “katma-değersiz” mekanik işçilik sayılacaktır.
Doğru shrink makinasını doğru fiyatlar ile almak için fiyatlandırmanın nasıl yapıldığıyla ilgili shrink makinası fiyatları sayfamızı inceleyebilirsiniz. Teklif almak için bu sayfadan iletişime geçebilirsiniz.